DSÖ Maymun Çiçeği Salgınını Durdurmak COVİD’ten Kolay

DSÖ, küresel acil durum ilan ettiği maymun çiçeği hastalığında çiçek aşısının etkili, durdurmanın Covid-19’a göre daha kolay olduğunu açıkladı.

Recep Kenan / itvhaber.com

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) 14 Ağustos 2024’te küresel acil durum ilan ettiği maymun çiçeği hastalığı, hayvandan insana ya da insandan insana bulaşabilen bir hastalık.

Temasla bulaşan Maymun Çiçeği virüsü hastalığının semptomları arasında ateş, baş ağrısı, kas ve sırt ağrıları, düşük enerji ve vücudun çeşitli bölgelerinde lezyon ve döküntüler oluşması sayılıyor.

Maymun çiçeği hastalığına karşı etkisi tam olarak kanıtlanmış, bilinen bir tedavi olmasa da bu amaçla bazı antivirallerin kullanıldığı kaydediliyor.

Hastalığa karşı tedavi üretilmesi için çalışmalar sürerken DSÖ, çiçek aşısının hastalığa karşı yüzde 85 koruma sağladığını açıkladı.

SAĞLIK BAKANI KEMAL MEMİŞOĞLU “BİZDE ŞU ANA KADAR YOK”

Maymun çiçeği salgınının yeni bir hastalık olmadığını, 20 yıldır Kongo’da olduğunu ve Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) Temmuz 2022’de bugünkü gibi acil durum ilanı yaptığını kaydeden Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, Mayıs 2023’e kadar bu ilanın devam ettiğini, o zaman da Avrupa ve Türkiye’de birkaç vaka görüldüğünü anımsatarak, “Şu an bizde yok. Şimdi farklı bir versiyonla 2024’te yeniden aynı bölgede görülüyor. Bu hastalık normalde o bölgede zaten görülen bir tür. Bu, daha çabuk bulaştığı, temas yoluyla bulaştığı söylenen bir çeşidi. Bilim insanlarıyla oturup konuştuğumuzda Türkiye’de 2024’te bu görülmedi. Şu ana kadar ülkemizde bu son maymun çiçeği hastalığıyla ilgili bir tanı konulmadı. Yani bizde şu ana kadar yok, inşallah da olmasın.” ifadelerini kullandı.

MAYMUN ÇİÇEĞİNİN YAYILMASINI DURDURMAK COVİD-19’TEN KOLAY

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), maymun çiçeği ile mücadelede kitlesel aşılama yerine virüsün bulaştığı bölgelerde “hedefli aşılama” yapılması önerisinde bulundu. Maymun çiçeğinin yayılmasını durdurmanın Covid-19’a göre daha kolay olduğu belirten DSÖ Sözcüsü dünya çapında endişelere yol açan, “Covid-19 gibi yeni bir süreç başlayabilir mi?” sorusuna yanıt verdi.

MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜNÜN 2 GENETİK TÜRÜ VAR

Virüsün hızla yayılmaya başlamasının dünyanın gündemine oturduğunu kaydeden DSÖ Sözüsü, virüsün “Klad 1 ve Klad 2” olmak üzere iki genetik türünün olduğunu kaydetti.

DSÖ Sözüsü, geçen yıl ortaya çıkan virüsün yeni türü “Klad 1b” ile ilgili endişelerini dile getirirken, “Bu endişelendiğimiz tür çünkü çok hızlı bulaşıyor ve özellikle çocuklar arasında oldukça yüksek bir ölüm oranına sahip” diye konuştu.

ÇOCUKLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ ENDİŞE VERİCİ

M çiçeği virüsünün yeni türü olan Klad 1b dolayısıyla daha yüksek ölüm oranlarının görüldüğünü bildiren Harris, “Ölüm oranı yaklaşık yüzde 3 ve küçük çocuklar gibi gerçekten savunmasız gruplarda bundan daha yüksek. Özellikle küçük çocuklar üzerindeki etkilerinden endişe ediyoruz. Çatışmalar nedeniyle yerinden edilmiş insanlar arasında da hızla yayılıyor. Yetersiz beslenmeden muzdarip bu insanlar çok tehlikeli durumda” dedi.

ÇİÇEK HASTALIĞI VE HIV GEÇİRENLERE UYARI

Harris, çiçek hastalığı ve HIV enfeksiyonuna yakalanmış bireylerin maymun çiçeği virüsünü daha ağır geçirebilme olasılığına işaret ederek bu kişilerin ölüm riskinin daha fazla olduğunu söyledi.

MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ 1958 YILINDA KEŞFEDİLDİ

Maymun çiçeği virüsü ilk olarak 1958 yılında araştırma için tutulan maymun kolonilerinde çiçek benzeri bir hastalığın ortaya çıkmasıyla keşfedildi. İnsanlarda ilk maymun çiçeği vakası 1970 yılında, çiçek hastalığını ortadan kaldırmak için yoğun çaba gösterilen bir dönemde Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde kaydedildi.

DSÖ MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ TEMASLA BULAŞABİLİR!

Dünya Sağlık Örgütü’nün 21 Mayıs 2022 tarihinde yaptığı açıklamada, virüsün maymun çiçeğine yakalanmış başka bir kişiyle yakın temas halinde bulaşabileceğini belirtti. Virüs vücuda solunum yolu, göz, burun, ağız ve deri sıyrıkları yoluyla girebiliyor.

TÜRKİYE’DE GÖRÜLEN İLK MAYMUN ÇİÇEĞİ VAKASI

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 30 Haziran 2022 tarihinde Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda Türkiye’de ilk kez bir kişide maymun çiçeği virüsünün görüldüğünü ifade ederken, vakanın 37 yaşında olduğu ve bağışıklık sistemi yetersizliği olduğunu belirtmişti.

MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NEDİR?

Maymun çiçeği virüsü nadir görülen bir virüs olmakla birlikte çiçek hastalığına benzer semptomlara sahip. Virüsün belirtileri arasında ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, titreme ve halsizlik yer alıyor. Ateşin ortaya çıkmasından bir ila üç gün sonra genellikle yüz bölgesinde başlayan ve vücudun diğer bölgelerine yayılan içi sıvı dolu ve ağrılı döküntüler meydana geliyor. Maymun çiçeği virüsü ile enfekte olunduğunda ilk semptomlar 5 ila 21 gün içerisinde ortaya çıkıyor. Semptomlar genellikle 2 ila 4 hafta içerisinde düzeliyor.

MAYMUN ÇİÇEĞİ HASTALIĞI NEDİR?

DSÖ’ye göre, M çiçeği virüsü, Poxviridae adlı virüs ailesine ve Orthopoxvirus cinsine ait “maymun çiçeği” virüsünün neden olduğu viral bir hastalık. Hastalığın yaygın belirtileri arasında yüksek ateş, baş, sırt ve kas ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, yorgunluk, üşüme, titreme ve ciltte su çiçeğine benzer kabarcıklar yer alıyor. Fare ve sincap gibi kemirgen hayvanlardan veya enfekte olmuş bireylerden bulaşıyor. Virüsün neden olduğu vücut döküntülerine dokunmak, bu döküntülerin bulaştığı giysi, çarşaf, havlu ve benzeri eşyaları kullanmak ve vücut sıvılarıyla temas etmek en önemli bulaş nedenleri arasında yer alıyor.

ÇİÇEK AŞISININ %85 KORUMA SAĞLADIĞI AÇIKLANDI

Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi, genellikle hafif olan ve çoğu vakanın birkaç hafta içinde iyileştiğini belirtirken yakın temas halinde virüsün yayılabilmesi mümkün olduğu için vakanın izole edilmesini gerektiğini belirtiyor. Maymun çiçeği virüsü için henüz özel bir aşı bulunmuyor. Ancak çiçek hastalığı ile benzer olduğu için çiçek hastalığı aşısının %85 koruma sağlıyor.

MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ YENİ BİR SALGINA DÖNÜŞÜR MÜ?

Maymun çiçeği hastalığı coğrafi olarak Batı ve Orta Afrika ile sınırlı olduğu için endemik hastalık sınıflandırmasında yer alıyor. Bir enfeksiyon etkeninin veya hastalığın belirli bir coğrafyada veya toplulukta sürekli görülmesi durumuna endemi adı veriliyor.

FDA tarafından 24 Eylül 2019 tarihinde 18 yaş ve üzeri yetişkinlerde çiçek hastalığı ve maymun çiçeği hastalığının önlenmesi için Jynneos isimli aşının onaylandığı belirtilmişti. Jynneos tarafından üretilen aşı maymun çiçeği hastalığının önlenmesi amacıyla FDA tarafından onaylanan tek aşı olma özelliğine sahip. 21 Haziran 2021 tarihinde ruhsatı alınan Jynneos isimli aşı Bavarian Nordic tarafından üretiliyor.

Paylaşın: