Büyükşehir Tasarısında ‘İl Özel İdaresi’ kapanıyor

13 ilde büyükşehir belediyesi kurulması ve bazı belde belediyelerinin ve büyükşehirlerde il özel idarelerinin kapatılması köylerin mahalleye çevrilmesi, mecliste.

Büyükşehir Tasarısında ‘İl Özel İdaresi’ kapanıyor

Recep Kenan/Ataşehir

İçişleri Bakanlığı’nca hazırlanan; kısaca 13 İlde büyükşehir belediyesi kurulması ve bazı belde belediyelerinin kapatılıp, bazı köylerin mahalleye çevrilmesi ile, il özel idarelerin büyük şehirlerde kapatılmasını kapsayan kanun tasarısında sona gelinmek üzere.

Bugünkü siyasi yapı ve TBMM’nin profiline göre yasanın çıkmasına kesin gözüyle bakılıyor. Kamuoyunda yeterince tartışılmayan olumlu – olumsuz yönleri irdelenmeyen tasarıda birçok olumsuzluğun yanında gözlerden kaçan, belkide yeterince ilgi görmeyen bir bölüm var ki, çok önemli sonuçlar doğurabilir.

Yerel iradece seçilenlerin oluşturduğu belediyeye, kısmende olsa valilik ile merkezi idarenin yönetime katıldığı il özel idarelerinin yetkilerinin devredilmesi; yetkilerin tek elde toplanması ve merkezin kontrolünden uzaklaşıp, bütünlüğe zarar vererek eyalet sisteminin yolunu açar mı?

Bu konunun kamuoyu tarafından iyice sorgulanması ve sonuçlarının irdelenmesi için yeterli zaman var mıdır?

Daha da önemlisi kamuoyu yasa tasarısının bu boyutundan ne kadar haberdardır. Ayrıntılarını göreceğimiz; 13 İlde Büyükşehir Belediyesi kurulması ve bazı belde belediyelerinin kapatılıp, bazı köylerin mahalleye çevrilmesi ile, il özel idarelerin büyük şehirlerde kapatılmasını kapsayan kanun tasarısının il özel idareleri ile ilgili bölümünün ayrıntılar şöyle;

İçişleri Bakanlığı’nca hazırlanan ve 8 Ekim 2012 tarihili Bakanlar Kurulu kararı ile Türkiye Büyük Millet Meclisine sevkedilen; “13 İlde Büyükşehir Belediyesi kurulması ve sınırlarının belirlenmesi, nüfusu 2000’in altındaki belde belediyelerinin kapatılarak mahalleye dönüştürülmesi ve yeni kurulacak 13 il ile birlikte 29 ilde, İl Özel İdarelerinin kapatılmasını öngören kanun tasarısı”, T.B.M.M. İçişleri Komisyonunda görüşülmeye başlandı.

Kamuoyunda Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van illeri olmak üzere toplam 13 ilde büyükşehir belediyesinin kurulması, nüfusu 2000’in altındaki 1591 belde belediyelerinin kapatılması, 16082 köyün tüzel kişiliğinin sona ermesi konusu sıkça yer almakta, ancak bu kanun tasarısıyla getirilen en önemli düzenlemelerden birisi; mevcut büyükşehirler ile yeni kurulacak büyükşehirlerdeki il özel idarelerinin tüzel kişiliklerinin kaldırılarak, bütün mal varlıklarıyla birlikte büyükşehir belediyelerine devredilmeleri, kamuoyunun gündemine pek gelmemektedir.

Yasa tasarısı kökleri 1864 yılına kadar dayanan ve Osmanlıdan devralınan idari bir miras olarak, Osmanlının son zamanlarında ve Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren günümüze kadar ülkenin kalkınmasında gerçekten çok önemli roller üstlenen il özel idarelerinin büyükşehir belediyelerinin kurulduğu illerde kapatılmasının, il özel idarelerinin görev, yetki ve sorumluluklarının büyükşehir belediyelerine, bakanlıkların taşra teşkilatlarına bağlanması halinde önümüzdeki günlerde ne tür sonuçlar doğuracağı şimdiden tartışma konusu oldu.

Türkiye’nin mevcut mülki idari yapısını yakından ilgilendiren ve köklü değişiklikler içeren, Kanun tasarısının gerekçe raporunda da yer aldığı üzere; “mevcut yerel yönetim yapısı ile yerel nitelikteki kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde sunulması olanağı kalmayan bazı illerde, bu hizmetlerin vatandaşların artan beklentilerini karşılayabilecek nitelik ve kabiliyetle donatılmış, ideal ölçekte etkin hizmet sunma potansiyeline sahip yerel yönetimlerce sağlanması amaçlandığı” bu kanun tasarısının T.B.M.M. ne birçok tartışmaları da beraberinde getireceği ve yasalaşması halinde de ne tür sonuçlar doğuracağı da şimdiden merak konusu olmaya başladı.

Paylaşın: